Επιστημονικός γραμματισμός για εκπαιδευτικούς
Τι είναι ο επιστημονικός γραμματισμός;
Στο πλαίσιο του προγράμματος ReaLiTea, ο επιστημονικός γραμματισμός ορίζεται ως η εξοικείωση που έχουν οι εκπαιδευτικοί να χρησιμοποιούν τη θεωρητική γνώση που καταγράφεται στη βιβλιογραφία, αλλά και η ετοιμότητά τους να συνεισφέρουν στην επιστημονική διερεύνηση των πεδίων που άπτονται της διδακτικής πράξης.
Ο επιστημονικός γραμματισμός, όπως τον ορίσαμε παραπάνω, είναι μια ευρεία έννοια. Ωστόσο, το πρόγραμμα ReaLiTea εστιάζει ιδιαίτερα στους / στις εκπαιδευτικούς που διδάσκουν γλωσσικά μαθήματα.
Συνεπώς, μπορούμε στο πλαίσιο αυτό, να πούμε ότι αφορά ιδιαίτερα την εξοικείωση και έρευνα σε πεδία όπως η (εφαρμοσμένη) γλωσσολογία, η παιδαγωγική ή διδακτική γλωσσών, και η ψυχολογία, στο σκέλος που αφορά ταυτότητες, κίνητρα, στάσεις και την κατασκευή της γνώσης.
Ειδικότερα, ερανιζόμενοι από μια χρήσιμη διάκριση που κάνει ο Borg (2010), διακρίνουμε δύο όψεις του επιστημονικού γραμματισμού:
- Το γραμματισμό που οδηγεί στη χρήση της παιδαγωγικά ωφέλιμης γνώσης (π.χ. ευχέρεια στην αναζήτηση επιστημονικών πληροφοριών, άντληση επιστημονικών πληροφοριών από την βιβλιογραφία / αρθρογραφία, κριτική αποτίμηση όσων διαβάζονται, μετασχηματισμός των θεωρητικών πληροφοριών σε δυνατότητες παιδαγωγικής δράσης).
- Το γραμματισμό που οδηγεί στην παραγωγή παιδαγωγικά ωφέλιμης γνώσης (π.χ. διατύπωση ερωτημάτων για την πράξη, ικανότητα σχεδιασμού μικρής κλίμακας έρευνας, διάχυση της πληφοροφίας).
Το πρόγραμμα ReaLiTea
Το ερευνητικό πρόγραμμα ReaLiTea, έχει ως θεωρητική αφόρμηση την διαπίστωση ότι μεταξύ της παιδαγωγικής θεωρίας, όπως καταγράφεται στην βιβλιογραφία / αρθρογραφία, και της παιδαγωτικής πράξης, φαίνεται πως υπάρχει αρκετή απόσταση. Η απόσταση αυτή οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως ενδεικτικά, οι απαιτήσεις του εκπαιδευτικού συστήματος, ο τρόπος που γράφονται και δημοσιεύονται τα επιστημονικά άρθρα, ή οι αντιλήψεις για την κατανομή εργασίας μεταξύ σχολείου και πανεπιστημίου. Οφείλεται, όμως, εν μέρει και σε παράγοντες που έχουν να κάνουν με την παιδαγωγική προετοιμασία των εκπαιδευτικών. Στο σκέλος αυτό, το πρόγραμμα ReaLiTea φιλοδοξεί να συνεισφέρει, δημιουργώντας πόρους και ευκαιρίες μάθησης που συντελούν στην καλλιέργεια επιστημονικού γραμματισμού για εκπαιδευτικούς που διδάσκουν γλωσσικά μαθήματα.
Το πρόγραμμα ReaLiTea αποτελεί σύμπραξη επτά πανεπιστημίων του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης (Πανεπιστήμια Βιέννης, Γιορκ, Θεσσαλίας, Μπέργκεν, Στουτγάρδης, Πανεπιστήμιο Κοινωνικών Επιστημών Άγκυρας και Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Ντορτμουντ). Επιστημονικά υπεύθυνη (ΕΥ) του έργου είναι η καθηγήτρια κ. Carolyn Blume (Ντορτμουντ), ενώ το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας εκπροσωπείται από τον δρ. Αχιλλέα Κωστούλα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης (ως ΕΥ για το ΠΘ) και την κ. Χρύσα Νταή, υ.δ. του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης. Η πλήρης σύνθεση της επιστημονικής ομάδας εμφανίζεται στη σελίδα αυτή.
Το πρόγραμμα ReaLiTea υλοποιείται στο χρηματοδοτικό πλαίσιο Erasmus+ με έναρξη τον Ιανουάριο του 2024 και ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Δεκέμβριο του 2026.